W kontekście trądziku i diety naukowcy wzięli pod lupę przede wszystkim indeks glikemiczny diety, nabiał, stosunek kwasów tłuszczowych oraz antyoksydanty.
Nabiał
W retrospektywnym (badani przypominali sobie co spożywali, a nie podawali na bieżąco) badaniu obejmującym prawie 50 tysięcy kobiet wykazano, że trądzik występował częściej u osób spożywających więcej mleka, zwłaszcza odtłuszczonego. Zauważono również podobną zależność między trądzikiem a spożyciem produktów śniadaniowych typu instant oraz twarogu. Ci sami autorzy przeprowadzili kolejne badania, obejmujące najpierw 6000 dziewcząt, a następnie 4000 chłopców, gdzie również wykazano częstsze występowanie trądziku u osób spożywających większe ilości mleka.
Związek pomiędzy dietą bogatą w nabiał a występowaniem trądziku nie jest jeszcze w pełni zbadana. Natomiast u niektórych osób faktycznie spożycie nabiału może nasilać pojawianie się zmian skórnych, zwłaszcza mleka odtłuszczonego, jednak nie jest to regułą. Jeżeli obserwujemy u siebie taką zależność i decydujemy się na ograniczenie nabiału, to koniecznie zadbajmy o uzupełnienie wapnia w diecie (największym źródłem wapnia w diecie Polaków jest właśnie nabiał).
Indeks i ładunek glikemiczny
Na początek wyjaśnijmy sobie czym jest indeks glikemiczny. Jest to wskaźnik, który obrazuje wzrost poziomu glukozy we krwi po spożyciu 50 g węglowodanów z określonego produktu, w porównaniu do poziomu glukozy we krwi po spożyciu 50 g czystej glukozy. Czyli mówiąc prościej- im wyższy indeks glikemiczny, tym bardziej podnosi poziom glukozy we krwi, czyli taki produkt jest dla nas mniej korzystny.
Według dostępnych badań dieta o wysokim indeksie glikemicznym może mieć wpływ na rozwój trądziku, a ta o niskim indeksie glikemicznym być pomocna w redukcji zmian skórnych. Poza tym, dieta o niskim indeksie glikemicznym oprócz wpływu na cerę, ma korzystny wpływ na normalizację masy ciała, zapobieganie otyłości i cukrzycy typu 2.
Dieta o wysokim indeksie glikemicznym to przede wszystkim dieta „zachodnia” (tzw. western diet), która opiera się na wysoko przetworzonych produktach bogatych w cukier, tłuszcze nasycone i trans.
Istnieje szereg mechanizmów, które mogą tłumaczyć związek diety o wysokim indeksem glikemicznym z wystąpieniem trądziku. Opierają się głównie na tym, że dieta z wysokim indeksem glikemicznym łączy się ze zwiększonym wydzielaniem insuliny (hiperinsulinemia), których efektem jest zwiększona produkcja sebum oraz zachwiania równowagi pomiędzy namnażaniem się a rozpadem komórek naskórka (keratynocytów).
W przypadku indeksu glikemicznego diety również, jak w przypadku nabiału, należy podejść indywidualnie i obserwować jak nasz organizm reaguje na daną żywność. Jednak zrezygnowanie z „diety zachodniej” i zastosowanie zasad zdrowego żywienia, nawet jeżeli nie poprawi stanu naszej cery, to na pewno przyniesie szereg innych korzyści zdrowotnych.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe
Ta zależność wiąże się z tym, co zostało omówione wcześniej na temat „diety zachodniej”. Taka dieta obfituje w kwasy tłuszczowe n-6, których nadmiar ma działanie prozapalnie, natomiast brakuje w nich tych przeciwzapalnych, czyli n-3 (inaczej omega-3). Odpowiednio wysoka podaż kwasów omega-3 ma działanie hamujące procesy zapalne m.in. w okolicach gruczołów łojowych. Ich źródłem są przede wszystkim tłuste ryby morskie, ale także niewielkie ilości znajdziemy w oleju lnianym i orzechach włoskich. Dobrą alternatywą jest też suplementacja tranu bądź innych form kwasów omega-3. W badaniu naukowym przeprowadzonym wśród nastolatków, wykazano, że osoby spożywające duże ilości ryb i owoców morza mają mniej objawów trądziku.
Ważna jest proporcja kwasów n-3 do n-6 i najlepiej by wynosiła ok. 1:5. Według przeprowadzonych badań, populacje u których nie występował trądzik, charakteryzowały się stosunkiem tych kwasów 1:1,6 oraz 1:2. Ponadto ich dieta miała niski ładunek glikemiczny. Natomiast w „diecie zachodniej” stosunek ten wynosi 1:20.
Antyoksydanty (przeciwutleniacze)
Reaktywne formy tlenu biorą udział w procesie zapalnym w trądziku i są zwykle usuwane przez antyoksydanty komórkowe. Zbadano, że u pacjentów z trądzikiem antyoksydanty komórkowe występują w niewielkich ilościach. Sugeruje się, że leki o działaniu przeciwutleniającym (lub suplementy antyoksydacyjne) mogą być pomocne w leczeniu trądziku.
W badaniu porównującym poziom antyoksydantów rozpuszczalnych w tłuszczach (witaminy A i E) we krwi u 100 pacjentów z trądzikiem i 100 bez trądziku zauważono, że pacjenci z trądzikiem mieli znacznie niższe stężenia tych przeciwutleniaczy w osoczu w porównaniu z osobami zdrowymi. U pacjentów z trądzikiem wykazano dodatkowo niski poziom selenu we krwi (który również jest antyoksydantem).
W innym badaniu obejmującym 47 kobiet i 42 mężczyzn z trądzikiem wykazano, że po 12-tygodniowej suplementacji witaminy E i selenu stan skóry uległ poprawie.
Substancje antyoksydacyjne wydają się być pomocne w leczeniu trądziku, jednak ich wpływ w przypadku tej choroby nie został jeszcze dokładnie przebadany.
Podsumowanie
W stanie obecnej wiedzy, ciężko jest sformułować konkretne ogólne zalecenia żywieniowe dla osób cierpiących na trądzik, oparte na dowodach naukowych. Dlatego najlepszym wyjściem jest samoobserwacja, jak nasza skóra reaguje na dane pokarmy i całokształt obecnej diety (w czym pomocne może być prowadzenie dzienniczka żywieniowego). Na pewno korzystne (jeśli nawet nie w kontekście trądziku, to na całokształt zdrowia) będzie wprowadzenie diety o niskim indeksie glikemicznym, zadbanie o pojawienie się źródeł kwasów omega-3 oraz pokarmów bogatych w antyoksydantów. Natomiast jeśli rozważamy odstawienie nabiału, to obserwujmy czy faktycznie w naszym przypadku występuje taki związek i nie zapominajmy o uzupełnienie wapnia w diecie innymi produktami.
Jeśli potrzebujesz diety skorzystaj z naszej oferty! – Oferta i cennik