• Zadzwoń: +48 537 660 060, 507 781 575
Open

Żywienie w nadciśnieniu tętniczym

Co to jest nadciśnienie tętnicze?

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE – to przewlekła choroba układu krążenia, która charakteryzuje się stałym bądź okresowym podwyższonym ciśnieniem krwi zarówno skurczowym (górnym), jak i rozkurczowym (dolnym). Aż 10 milionów Polaków choruje na Nadciśnienie Tętnicze, a 7 milionów nieprawidłowo je kontroluje.

Wartość pomiaru jest równa lub przekracza

140 mm Hg dla ciśnienia skurczowego

i/lub co najmniej

90 m Hg dla ciśnienia rozkurczowego

cisnienie rozkurczowe

Zalecenia żywieniowe w nadciśnieniu tętniczym

  • Zaleca się spożywanie regularnych i urozmaiconych posiłków w spokojnej atmosferze, bez pośpiechu. Posiłki powinny byś małe objętościowo i częściej spożywane (4-5 x dziennie).
  • Powinno się zrezygnować z podjadania między posiłkami.
  • Ostatni posiłek powinien być spożywany 2-3 godziny przed snem.
  • Jednym z elementów postępowania dietetycznego jest ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych i cholesterolu poprzez wyeliminowanie/znaczne ograniczenie produktów będących ich źródłem.
  • PRODUKTY BOGATE W NKT I CHOLESTEROL: smalec, słoninę, boczek, tłuste sery, mięsa, wędliny, tłusty drób, podroby, pełne mleko, tłuste przetwory mleczne- śmietanę, masło, żółtko jaja kurzego.
  • Tłuszcze nasycone należy zastępować wielo- i jednonienasyconymi kwasami tłuszczowymi.
  • ŹRÓDŁA WW. KWASÓW TŁUSZCZOWYCH: margaryny miękkie, oleje roślinne( rzepakowy, słonecznikowy, kukurydziany, sojowy, krokoszowy, oliwa z oliwek, tłuszcze ryb i ssaków morskich).
  • Korzystne jest również uwzględnienie w diecie orzechów, pestek i nasion – dyni, słonecznika, lnu.
  • Białko powinno byś dostarczane w normie fizjologicznej i pokrywać 15- 20% dziennego zapotrzebowania energetycznego.
  • Źródłem białka powinny być: chude mięsa(cielęcina, drób, królik), chude mleko i jego przetwory, rośliny strączkowe, ryby), w ograniczonych ilościach mięso czerwone.
  • Węglowodany, uzupełniające zapotrzebowanie energetyczne, pochodzą z produktów zbożowych, ziemniaków, nasion roślin strączkowych. Słodycze i cukier, które zawierają duże ilość cukrów prostych powinny zostać ograniczone do 10% dziennego zapotrzebowania energetycznego.
  • Korzystnie na funkcjonowanie przewodu pokarmowego wpływa błonnik pokarmowy(25 -35 g/dobę), a w szczególności jego frakcja rozpuszczalna(gumy i pektyny).
  • Owoce i warzywa ze względu na dużą zawartość witamin, błonnika i minerałów są zalecane w ilości min. 700g na dobę. Są one dobrym źródłem witaminy C, której dostarczanie jest szczególnie ważne przy stosowaniu diuretyków, powodujących wzmożone jej wydalanie z moczem.
  • Fundamentem diety jest ograniczenie spożycia soli kuchennej (1- 3g/dobę) oraz przypraw z dodatkiem glutaminianu sodu (maggi, kucharek, kostki rosołowe), ponieważ podnoszą ciśnienie krwi. Można zastąpić je solą potasową lub innymi przyprawami ziołowymi( czosnkiem, majerankiem, bazylią, estragonem, zieloną pietruszką i koperkiem). Nie zaleca się także produktów bogatych w sód (słone paluszki, chipsy, wędzone mięso i ryby, konserwy, produkty marynowane i kiszone, fast-foody).
  • W diecie należy uwzględnić substancje o działaniu przeciwmiażdżycowym, antyagregacyjnym i hipotensyjnym: warzywa i owoce bogate w wit. C i beta-karoten(pomidory, czarne porzeczki, borówki, grejfruty), cebula czosnek, buraki, selery, suche nasiona r. strączkowych, jabłka, owoce jagodowe, morele, pigwy, karczochy, winogrona czerwone, czarna i zielona herbata, brukselka, kalafior, brokuł.
  • Z diety ogranicza się również napoje podnoszące ciśnienie, tj.: kawę prawdziwą, alkohol, mocną herbatę.
  • Ostatni posiłek przed snem powinien być spożywany 2-3 godziny przed snem.
  • Niezwykle ważne jest również uwzględnienie aktywności w ciągu dnia (co najmniej 30 minut, 5 razy w tygodniu, np.: spacery, nordic walking) i unikanie stresów.

dieta-nadcisnienie-tetnicze

 

Techniki kulinarne przy nadciśnieniu tętniczym

Dieta powinna być łatwo strawna, dlatego zalecane jest stosowanie określonych technik kulinarnych.

  • Istotne jest aby potrawy były świeżo przyrządzone, nie przechowywane w lodówce, bowiem zmniejsza to możliwość zakażenia bakteryjnego posiłków.
  • Potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, w naczyniach bez wody. Można stosować duszenie , obsmażając produkty bez tłuszczu na patelniach do smażenia beztłuszczowego, oraz pieczenia w folii przeźroczystej, w pergaminie w naczyniach ceramicznych, na ruszcie, w piekarniku lub opiekaczu elektrycznym.
  • Dozwolone jest podgrzewanie i rozmrażanie przy użyciu mikrofalówki.
  • Smażenie i pieczenie na tłuszczu jest całkowicie wykluczone. Potrawa nasiąknięta tłuszczem jest trudno strawna i znacznie bardziej kaloryczna.
  • Dozwolony tłuszcz to: oleje słonecznikowy, sojowy, kukurydziany, rzepakowy bezerukowy, oliwa z oliwek, miękkie margaryny i słodka śmietanka.
  • Tłuszcze zaleca się podawać do gotowych potraw na surowo.
  • Zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną z mąki i mleka. Do zaprawiania zup, sosów i warzyw nie stosuje się zasmażek. Warzywa podaje się z wody, w postaci surówek z olejem lub soków.
  • Posiłki powinny być doprawione łagodnymi przyprawami dozwolonymi  w diecie, atrakcyjnie zestawione – aby pobudzały upośledzone łaknienie.

Dieta DASH – nadciśnienie tętnicze

W nadciśnieniu tętniczym zalecanie jest wprowadzenie zasad diety DASH.

DIETA DASH–  została opracowana przez amerykańskich naukowców z instytutu US National Institutes of Health na początku 1990 roku. Jej głównym założeniem jest spożywanie produktów, które mogą obniżyć nadciśnienie bez stosowania leków, a to z kolei może uchronić przed rozwojem chorób serca, niewydolnością, niektórymi nowotworami, kamieniami nerkowymi, udarem oraz cukrzycą.

  • Dash to tak naprawdę nie dieta tylko zrównoważony plan odżywiania, który charakteryzuje niska zawartość soli, tłuszczów nasyconych, przetworzonej i smażonej żywności.
  • Jest bogaty w owoce, warzywa, produkty beztłuszczowe, przetwory mleczne, produkty pełnoziarniste, ryby, drób, orzechy, nasiona.
  • W tej diecie znacząco ogranicza się ilość spożywanego czerwonego mięsa, słodyczy, cukru, a wybiera produkty bogate w potas, magnez, wapń, białko oraz błonnik.
  • Ważne jest jednak, że w diecie dash nie ma ograniczeń ani zakazów.
  • Istotne jest racjonalnie podejście do wyboru produktów oraz zachowanie przy tym umiaru.
  • Dziennie zaleca się spożywanie produktów pełnoziarnistych od 6 do 8 porcji , 5-6 porcji warzyw i owoców, 2-3 porcje nabiału, chude mięso, drób oraz ryby 2-3 porcje każdego dnia, zdrowe tłuszcze i oleje w 2 porcjach, rośliny strączkowe, nasiona i orzechy od 4 do 6 porcji tygodniowo. Są to zalecenia dla diety na poziomie 2 tys. kalorii.
  • W diecie dash ważne jest ograniczenie alkoholu, który przyczynia się do wysokiego ciśnienia. Zaleca się zastąpienie soli cennymi przyprawami.
  • Badania potwierdzają, że większość z nas średnio potrzebuje ok. 2 tygodni aby całkowicie odzwyczaić się od solenia i poczuć wartościowy smak potraw pozbawiony sodu.

 

Masz problem z nadciśnieniem i potrzebujesz dobrego planu żywieniowego? Skontaktuj się z dietetykiem Anną Wargacką (Rzeszów)